Likya Yolu

  Günümüzde Teke Yarımadası olarak adlandırılan, Antalya ile Fethiye körfezleri arasındaki Akdeniz’e uzanan yarımada antik coğrafyada Likya olarak adlandırılmıştır. Bölgenin güney sınırı Akdeniz ile belirlenmiş; doğu, batı ve kuzey sınırları ise tarihi süreç içinde dönemlere göre değişiklik göstermiştir. Antik yazarlara göre; Antalya’nın hemen batısından başlayıp güneybatıya doğru uzanan Beydağları, Akdağ silsilesi ve onların kuzeybatı doğrultusundaki uzantısı, Likya’nın kuzey sınırını oluşturmaktadır.Homeros Troia savaşlarını anlatan ünlü İlyada destanında Likyalıların Glaukos ve Sarpedon önderliğinde Akhalara karşı Troialıların yanında yer aldığını anlatmaktadır.



Likya İ.Ö.545 yılından itibaren Pers Kralı Harpagos’un zaptı ile Pers yönetimine girip 480 yılında Kral Xerxes’in Yunanistan’ı zaptı için oluşturduğu donanmaya 50 gemi ile katılmıştır. Pers istilası İ.Ö.334 yılında Makedonya’lı Büyük İskender’in İstanbul Boğazını aşıp Anadolu’ya geçişi ve İ.Ö.333′de Granikos Savaşında Persleri yenişi ile sonlanmıştır.

Likya Büyük İskender’in ölümünden sonra İ.Ö.309′dan itibaren Mısır’da hüküm süren generallerinden Ptolemaios’ların yaklaşık 100 yıllık egemenliğine girer ki, bu dönem Likya dilinin unutulup yerini Grekçe’ye bıraktığı dönem olarak bilinmektedir.

Bölge İ.Ö.197-167 yılları arasında Suriye Kralı III. Antiochus’un yönetimindedir. Likya Roma’dan İ.Ö. 167 yılında özgürlüğünü almıştır. Bu dönemde başkent Ksanthos olmak üzere 23 şehrin “Likya Birliğini” oluşturduğu ve birlik adına para basıldığı yazıt ve sikkelerden bilinmektedir. Strabon, Likya Birliğinin 6 büyük kentinin Ksanthos, Patara, Pınara, Olympos, Myra ve Tlos olduğunu belirtmektedir.

Yerleşimlerin birbirlerine bağlanan güzergâhlarla ve uzaklık ölçüleriyle yazıldığı Likya coğrafyasının haritası olan Likya Yol Kılavuz Anıtı, dünyanın bilinen en eski ve tek karayolları haritasıdır.

Birlik Roma İmparatorluğu Döneminde fonksiyonunu yitirmediği gibi bolluk ve refahın da en üst düzeyine bu dönemde ulaşmıştır. Şehir nüfusları 5.000 civarında olup bölge nüfusu 200.000 civarındadır. Sınırlar kuzeydoğuda Kaunos’u (Dalyan ) içine alacak şekilde genişlemiştir. 5. yy. ortalarında Likya Eyaletinin Konsül Valisine bağlı 34 kent sayılmıştır. Demre ve Kaş arasında kalan bölge Likya’nın en yoğun yerleşim görmüş kesimidir. Km2 başına neredeyse 30 yerleşim alanı düşmektedir.

Likya halkının Hıristiyanlıkla karşılaşması 53-57 yıllarındaki üçüncü misyonerlik seyahatinde St. Paulus’un Myra ve Patara’yı ziyaretine kadar dayanmaktadır. Olympos’lu Methodius Likya’nın ilk bilinen piskoposudur ve 312 yılında Patara’da idam edilmiştir. 4-7 y.y.’lardaki Bizans dönemi, bölgede Hıristiyanlığın yerleşip birçok kilisenin inşa edildiği dönemdir.

Bizans’la birlikte başlayan önemli değişimlerden birisi özellikle Demre’nin dağlık kesimlerinde manastır yerleşimlerinin oluşmaya başlamasıdır. Manastırlar, ekonomik ve kamu hayatını etkileyecek kadar önemli bir güç merkezleridir. Likya’daki manastır yaşamı 5. yüzyıla kadar indirilmektedir. 5.-6. yüzyıllarda bölgede çok sayıda ve büyük boyutta kilisenin yapılması bu dönemde bölge nüfusunun oldukça yüksek olduğunu göstermektedir.

Likya sahilinin büyük bir kısmı kayalıklardan oluşmaktadır. Bu topografya liman oluşumuna bazı yerlerde olanak vermiştir. Strabon, Likya kıyılarının engebeli ve geçilmesi zor olduğunu, ancak limanlarının son derece iyi donatıldığını söylemektedir.

Tunç Çağından itibaren bölgede görülen deniz ticareti, sonraki dönemlerde çeşitlenerek Roma ve Bizans Dönemine kadar sürmüştür. Mor boya, sedir ağacı, zeytinyağı, şarap, sünger Likya bölgesinin önemli yerel üretim mallarındandır. Antik kaynaklara göre Antiphellos ve çevresindeki çok kaliteli ve yumuşak sünger çıkartılmaktadır. Ayrıca gemi yapımında kullanılan Likya Bölgesi sedirlerinin kalitesi çok yüksektir.

Likya limanları doğudan batıya doğru Idyros, Phaselis, Korykos, Olympos, Posidarisus, Melanippe, Gagai, Phoinikos, Andriake, Simena, Teimussa, Aperlai, Antiphellos, Kalamaki, Phoinike, Patara, Pydnai, Arymnessos/Perdikiai, Kalabantia, Karmylessos, Telmessos, Krya, Lissa ve Lydai olarak sıralanmaktadır. Bu limanlardan gerek konumu, gerekse de siyasi ve ekonomik gücü, uluslararası ticarete ev sahipliği yapan Andriake ve Patara diğerlerinden ayrılmaktadır.

Bölge, yöresel gelenekleri ve özellikle kendine özgü mezar mimarileri ile Anadolu’nun en ilginç bölgesi olup, şehirler genellikle kıyılarda ve bölgenin kalbi kabul edilen Ksanthos ile Arykandos vadilerinde kurulmuştur. Kendi dil ve alfabeleri ile tanınan Likyalılara ait yazıtların bir kısmı son yıllarda günümüz dillerine çevrilmiştir ki, bunların çoğu mezar yazıtlarına aittir.

Likya bölgesi, büyük, orta ve küçük ölçekli kentler, liman kentleri, askeri ve yarı çiftlik ve kule yerleşimlerinden oluşmaktadır. Bölgede görünür kalıntıların çoğu Roma ve Bizans dönemine aittir. Dağlarda yoğunlaşan klasik yerleşimlerinde mutlaka rastlanan kalıntılar, zeytinyağı ve şarap işlikleri, tarım teraslarıdır. Nüfusun büyük çoğunluğunu barındıran bu kırsal yerleşimler, hem kendilerini, hem de bağlı oldukları büyük kentleri beslemektedir.

Likya bölgesindeki konut yapıları genel olarak dört guruba ayrılmaktadır. Birinci gurup; tepe yamaçlarında yan yana sıralı, bitişik her bir mekanının ayrı girişi bulunan konutlar, İkinci gurup; yerleşim alanı içinde kırsal yerleşimlerde birbirinden bağımsız tek yada iki odalı konutlardır. Her iki gurup konutlar çoğunlukla iki katlı, sur içinde toplu yada birbirine yakındır. Üçüncü gurup; 2-4 mekana sahip, tarım alanlarında dağınık halde inşa edilmiş, genelde tek katlı, bazıları avlulu, kendine ait sarnıç ve işliği bulunan konutlar, Dördüncü gurup; ortada bir avlu çevresinde odaların yer aldığı, kırsal bölgelerde yapılmış, genelde zenginlere ait konutlardır.

Bölgede meydana gelen doğal felaketler, salgın hastalıklar kentleri, kentlerdeki yaşamları derinden etkilemiştir. Bunlardan en önemlileri 141, 240, 385,529 yıllarında meydana gelen depremler ve 542 ile 1346-1347 yıllarındaki veba salgınlarıdır. Kıyı bölgelerindeki yıkımlar nedeniyle iç bölgelerdeki yerleşimler önem kazanmıştır.

Ayrıca, İmparator II. Konstans 655′de kendi idare ettiği donanma ile Phoniks sahillerinde Araplara karşı bir savaş vermiştir. II. Konstans uğradıkları bozgundan genç bir askerin fedakarlığı sayesinde kurtulmuştur. Phoniks’te gerçekleşen bu savaş sonrası Arap donanmaları Akdeniz sahillerinde rahatça dolaşmaya başlamıştır.

802 yılında Likya ve Karya bölgesi Abbasiler tarafından ele geçirilmiştir. 10. yy’da Likya ve tüm Akdeniz Bizans hakimiyetindedir. 1155′den sonra Selçuklu II. Kılıç Arslan’ın Bizans ordularını yenmesiyle birlikte Likya Türkmenlere açılmıştır. 1204′ten sonra tüm Likya Türklerin eline geçmiştir.

Ovacık-Kirme (Kayaköy)

Likya yolu, resmi olarak Ovacık kasabasının güneyinde, Ölüdeniz yoluna paralel doğu (dağ) tarafında bulunan diğer bir asfalt yolun dönemecinde başladığı kabul edilse de, bilinen Likya ülkesinin batı sınırı olan eski adı Termessos; bugünkü Fethiye ilçesi ile daha güneyinde bulunan yarımada ortasında Kayaköy olarak bilinen eski ismi Karmylassos arkeolojik yerleşimler mevcuttur. Likya ülkesinin en büyük yerleşimlerinden olan Karmylassos (Kayaköy) ile Ölüdeniz arasında, yer yer taş örülü, Likya yolu olarak işaretlenmemiş ancak yürüyüş yolu olarak farklı renklerde işaretlenmiş patikayı geçerek, hem Kayaköy, hem de deniz-orman manzaralı bir yürüyüşten sonra Ölüdeniz lagüne inilebilir. Burada araç yolundan Ölüdeniz kasaba merkezinde bir molanın ardından, Belcekız plajının bitiminde daha güneye inen , dağın yamacında bulunan karayolu üzerinde , daha yukardaki Likya yoluna bağlanan diğer bir patika ile ana Likya yoluna bağlanabilir. Likya yolunun resmi başlangıç noktasından sonraki birkaç km.lik kısım, doğallığını yitirmiş, inşaat çalışmaları nedeniyle genişletilmiş toprak bir yoldan sonra, Ölüdenize bakan sırtın dönemecinde, arkeolojik dönemlerde yapılmış taştan tahkimat bir merdiven ile patika başlar. Sol tarafında Babadağı, sağ tarafında ise açık deniz manzarası arasında, hafif bir eğimle yükselen patika çevresinde yer yer çam ağacı, keçiboynuz ağaçları ile genellikle Akdenize özgü maki ve çalılıklar görülmektedir. İlkbaharda rengarenk kır çiçekleri, sonbaharda ise ıslanmış toprak ve bitkilerin kokusu, yürüyüş yapanların keyifli ve dinlendirici bir gün geçirmelerini sağlayacaktır. Kozağacı yerleşiminde, çeşmenin önünden ayrılan diğer bir patika; çam ve sedir ormanı içerisinde yer yer dik eğimle yükselerek öncelikle yamaç paraşütü indirme noktasına;, oradan da 1970 m. seviyesine, Baba Dağının zirvesine ulaşır. Sıcak yaz günlerinde yüksek rakımda serinlemek isteyenler için keyifli bir tırmanış olabilir.

Faralya – Kabak- Alınca

Kirme yerleşiminden aşağıya doğru inen Likya yolu, irili ufaklı su kaynaklarının kenarından geçerek Faralya yerleşimine asfalt yola iner. Faralya köy yerleşimi, Babadağ›ın eteklerinde güneye bakan bir yamaçta, kelebekler vadisinin hemen üzerinde yer alan, mevki ve flora açısından son derece özel bir konumdadır. Birçok endemik bitki türü barındırır. Ölüdenizden gelen dolmuş, Faralyadan geçerek Uzunyurt ve hatta Kabak yerleşimine ulaşır. Faralya›da market ve diğer alışveriş imkanı bulunur. Kamp, bungalow veya Akdeniz tipi taştan yapılmış otellerde barınma imkanı mevcuttur. Faralya›yı geçmeden önce ana yoldan sağa doğru sapılırsa, Kelebekler vadisinin eşsiz manzarası izlenebilir. Hatta bu sapaktan aşağıya , vadinin tabanındaki kamp alanına ulaşan bir patika vardır. Sarp kayalıkların üzerinde kurulu iplere asılarak inilmektedir. Ağır yük taşıyanlar veya amatör yürüyüşçüler için oldukça tehlikelidir.

Gey – Bel ; Boğaziçi – Sidyma

Alınca yerleşiminde, asfalt yoldan ayrılan Lİkya yolu patikası, Eren dağının batı tarafında deniz bakan dik yamaç boyunca güneye doğru iner. Ar kovanlarının bulunduğu «Üçkeçi» mevkiinden , aşağıya, cennet koyuna inen patika, Likya yolundan ayrılır. Güneye doğru bir süre daha devam eden patika, yer yer taş terasların olduğu düz ovaya iner. Burada görülen ilk sarnıçtan sağa doğru ayrılan patika ile korsan koyuna inilebilir. Korsan koyu ve daha güneydeki burun boyunca «Kalabantia» arkeolojik yerleşimi görülebilir. Eğer işaretli Likya yolundan ayrılmadan devam edilecek olursa, bir köy evinin önünde ikiye ayrılan Likya yolu, gidiş yönüne göre sağ tarafta Gey ve Yediburunlar yerleşimleri üzerinden Bel yerleşimi yönüne devam eder. Ovadaki bu yol ayrımından sonra, birkaç km lik keyifli ve manzaralı tırmanışın büyük kısmı asfalt yol üzerinden yapılsa da, deniz manzarası ve ayrıca Akdeniz›e özgü karstik kireçtaşlarının içerisinde yetişen makilikler , bu güzergahın peyzajını oluşturur. Gey veya Yediburunlarda bulunan marketler ile içme suyu ve diğer temel alışveriş imkanı bulunmaktadır. Gey köyünde, asfalt yoldan güneybatı yönünde ayrılan Likya Yolu, taş duvarlı tarlalar arasında güneye doğru ilerler. Birkaç km. ilerledikten sonra geçilecek bir boğazın ardından , sağ ( güney) tarafta tabanda deniz olan geniş, derin bir vadinin sol yamacında ince patikada ilerleyen Likya yolunun bu bölümü oldukça keyiflidir. Vadinin merkezindeki dere yatağına kadar aşağıya inen patika, dere yatağından sonra tekrar yükselmeye başlar. Bu vadinin tamamında Akdeniz›e özgü ağaçlar ; keçiboynuzu, asırlık zeytin ağaçları ile pıynar meşeleri görülür. Vadinin sonunda, doğuya doğru yönelen patika, bir boğazdan geçerek çam ormanı içerisinden Bel yerleşimine ulaşır.

Belcekız – Gavurağılı – Kumluova

Bel yerleşiminden güneydoğuya doğru ayrılan toprak yoldan birkaç km. ilerde sağa doğru ayrılan Likya yolu, kırmızı toprağı, asırlık zeytin ağaçları, karstik kireç taşları ile Akdenize özgü bitki örtüsü ile adeta büyük ve yapay bir süs bahçesini andıran bir düzlükte; Belcekız denilen mevkiiden sonra yüksek çam ağaçları arasından bir boğaza doğru yükselir. Boğazdan sonra ise, nispeten dik eğimli bir yamaçtan zigzaglar ile inişe geçer. Karekteristik Likya yolu işaretlerinin nispeten silindiği bölgede, güneydoğu yönünde yamaçtan aşağıya doğru inmeye devam edilirse bir müddet sonra Gavurağılı yerleşiminin batısındaki düzlüklerin üzerinde iniş devam eder. Uzun yamaç inişi , taş örülü bir patikayı geçerek sona erer. Ağaçların ve tarlaların arasından bir km kadar devam eden patika, Gavurağılı yerleşimine ulaşır.

Kumluova-Letoon-Kınık-Xantos-Çavdır

Kumluovaya gelmeden , kumluk arazide yer yer okaliptus ağaçları ve fundalıkların içerisinde, çeşmenin olduğu yerden sola devam eder. Bu çeşmenin suyundan içilmesi tavsiye edilmez. Bir süre sonra köprüyü geçen patika, artık sıklıkla seraların olduğu Kumluova – Gerenovası yerleşimlerine doğru yönelir. Yol üzerinde Letton harabeleri görülür. Letoon harabelerinden sonra doğuya yönelince, Eşen ırmağının kıyısına kadar devam edilir. Eşen ırmağına paralel olarak kuzey yönünde devam eder. Karaköy ve köprünün diğer tarafındada Kınık yerleşimleri görülür.

Çayköy-Üzümlü-İslamlar

Çavdır yerleşiminin güneyindeki üç yol sapağıdnan sağa doğru yönelince, önce mezarlık daha sonra toprak yoldan devam edilerek zeytinliklerde tepenin üzerine doğru çıkar. Vadide eski bir Roma köprüsü dikkati çeker. Çayköy yerleşiminin üzerinde, Lİkya patikası köy yoluna çıkar. Bir müddet sonra tekrar patika başladığında su kanallarına paralel olarak devam eder. İkinci bir Roma köprüsü geçildikten sonra çam ağaçları altındaki toprak yoldan devam eder. Ormanlık alanın sonunda sık dikenli bir alandan geçilir. Özellikle bu bölümde mümkünse pantolon ve tozluk kullanılması önerilir. Yer yer doğal patika, bazı bölümlerde ise asfalt üzerinde devam eden Likya yolu, İslamlar yerleşimindeki inişin ardından birkaç km sonra Akbel’e ulaşır. Paftada, Likya yolu üzerinde sadece Üzümlü  yerleşiminde market bulunur. İslamlar yerleşiminde ise, konaklama imkanı sağlayan bir işletme ile ayrıca  Likya patikasına pekte yakın olmayan bir market bulunur. Üzümlü yerleşiminden 2 km sonra ve 4 km sonra patika üzerinde iki farklı çeşmeden içme suyu sağlanabilir. Üzümlü yerleşiminden sonraki dere yatağından yukarı doğru çıkarak Likya yolundan sapılırsa, Yeşilce yerleşimine kadar dere yatağında dört farklı noktada harabeler bulunmaktadır.

Akbel – Delikkemer – Patara

İslamlar (podamya) yerleşiminden 1 km kadar güney yönde asfalt yol üzerinde ilerleyen yol Akbele ulaşır. Akbelde mezarlıktan sağa; camiye doğru giderken ilk aradan sola, sonraki ilk aradandan sağa sapıp okulun yanındaki yoldan düz ilerleyen patika , Antalya asfaltından hemen karşıya geçince delikkemer tabelası çıkar. Akbelden bu noktaya kadar asfalt yolda ilerleyen yol, sonrasında çalılık içerisinden 6 km boyunca Kınık-patara ovasını seyrederek ilerler. Delikkemere varılınca yol ikiye ayrılır. Biri Kalkana dogru giderken, diğeri Patarayadogrudelikkemere paralel bir şekilde ilerler. Kemerin yanından geçip Patara tabelası görülür. Sol taraftaki toprak yolda Likya yol işaretleri yer yer silinmiştir. Sol tarafında Fırnazkoyu ve Kalkan manzarası görülür. 2-3 km düz gittikten sonra yol yokuş aşagızigzaklar çizerek ilerler ve sonunda Pınarkürüne varılır. Burada yaz kış faal bir çeşme bulunur. Kalkan açıklarındaki adalarının manzarası eşliğinde inişli çıkışlı yol, çam ve yer yer zeytin ağaçları altında ilerleyerek Patara kumsalını gören bir tepeden aşağı doğru birkaç km inen yolda Patara tabelası görülür. Sol taraf, Patara ve Gelemiş yerleşimine, sağ taraf ise bahçe ve dere yatağından yukarı çıkarak , 10 km lik toprak bir yoldan çam ormanı içerisinde tekrar Delikkemere ulaşır.

Kalkan-Bezirgan-Sarıbelen

Akbelden Bezirgana doğru 3-4 km boyunca asfalttan ilerleyerek Kalkanın manzarası eşliğinde ilerlenir. Yol üstündeki eski su sarnıcından sola sapılarak taşlı patikadan tepeye doğru zigzaklar çizerek tırmanma başlar. Dik ve yorucu bir tırmanış olabilir. Zirvenin ardından taşlı yollardan yürüdükten sonra eski ama hala kullanılan tahıl ambarları görülür. Bezirgan köy meydanına kadar asfaltta ilerlenir. Kalkan ilçesinden sonra içme suyu ancak Bezirgandaki çeşmelerden temin edilebilir. Ayrıca merkezde temel alışveriş için market bulunur. Bezirgandan çıkıp anayola doğru tırmanma başlar. Ana yolun yanındaki toprak yoldan Tv vericisine dogru ilerleyip, biraz yürüdükten sonra toprak yoldan patikaya geçip çalılıkların arasından iniş başlar. Bu kısımda Lİkya yol işaretleri yer yer silinmiştir. Dolanarak tekrar asfalta inince Likya yolu tabelasını görülür. Ekinlik alan içerisinden Sarıbelen yönünde ilerlenir. Sarıbelen yerleşiminde market ve ayrıca çeşme bulunur. Asfalttan ayrılıp köyün üst tarafına doğru tırmanan patika ile tekrar asfalta bağlanır. Bir miktar ilerledikten sonra yolun sağ tarafından tepeye dogru patikadan devam edilir. Kısa bir ormanlık alandan sonra Alacaambar tepesinin ardındaki düzlüğe varılır. Toprak yola bağlanan patika , yükselerek birkaç düzlük ve ağıl geçtikten sonra Gökçeörene kadar küçük tepe ve düzlükler aşılarak devam eder.

Gökçeören – Gökdere

Gökçeörende konaklama ve yemek-içme suyu ihtiyaçları için yerel halk imkan sağlamaktadır. Gökçeörenden itibaren asfaltta bir süre ilerleyen yol, daha sopnra toprak yoldan dere yatağına paralel olarak devam eder. Tatlı bir meyille uzun süre inişten sonra, karadere denilen yaz kış akan dereyi gördükten sonra derenin karşısında tepeye doğru tırmanış başlar. Birkaç saatlik bir tırmanışın ardından önce bir düzlük, sonrada terk edilmiş birkaç eve görülür. Ardından kamp için müsait bir alan ve suyun olduğu , büyük bir çınar ağacının bulunduğu bir yer göze çarpar. Bu noktadan sonra, yeni yol çalışmaları nedeniyle Likya yol işaretleri büyük oranda silinmiştir. Bazen toprak yol , yer yer patika olarak devam eder.

Hacıoğlu yerleşiminden kuzeydoğu yönünde 7-8 km patikalardan ilerlenecek olursa Kandyba antik yerleşimi de görülebilir.

Çukurbağ – Pınarbaşı 

Phellosakadar yer yer dikenli bir patikada ilerleyen yol, yeni yol çalışmaları nedeniyle bazı kısımlarda oldukça belirsiz hale gelmiştir. Tepeye hafif bir tırmanış ile Phellosun ilk kalıntılarını görünür ve ardından patika, bizi şehrin girişine doğru götürür. Şehre girmeden yanından Çukurbağa doğru yönelir. Çukurbağa kadar dik olarak birkaç km boyunca inişdevam eder. Köy camisinden de aşağıda köy merkezine girilir. Köyde market bulunmaz ancak birkaç yerde kuyu suyu kullanılabilir. Çukurbağ içinden geçen Likya yolu, uzun düzlükler ve tarlaların ortasından geçerek Kaş İlçesini tepeden gören bir noktaya ulaşır.

Phellosdan aşağı Çukurbağ yönünde inerken, yoldan ayrılmadan Pınarbaşı yerleşimi ve daha güneydeki Pınarbaşı ismiyle tescil edilmiş harabeler görülebilir.

Kaş – Limanağzı

Çukurbağdan güneye ilerleyen Likya yolu, Kaş ilçesini tepeden gören bir terastan aşağıya dik şekilde inerek Kaş yerleşiminin içerisinden geçer. Kaş ilçesi, toplu taşıma, market, banka, konaklama vb. ihtiyaçların karşılanabileceği bir merkezdir. Lİmanağzı yönünde devam edecekler için , Boğazcık – Kılınçlı yerleşimine varana ihtiyaçların karşılanacağı başka bir yerleşim olmadığı düşünülerek hareket edilmelidir. Kaş ilçesi içerisinde denize paralel bir asfalt yoldan Büyükçakıl plajına devam eden yol, plajı geçtikten sonra sağa, yerleşim alanının içerisine doğru tırmanarak buradan toprak yolda devam eder. Limanağzımevkine gelmeden önce Sebeda arkeolojik yerleşimi görülür, denize doğru bakan kaya mezarların önünde iplerin yardımı ile küçük yan geçişlerden sonra, Lİmanağzı koyundaki işletmelerden bazı ihtiyaçlar karşılanabilir. Devam eden patika, yer yer tarlaların içerisinden, taşlık alanlardan ve dar toprak izlerden devam ederek Lİmanağzından sonra birkaç km. sonra tekrar deniz kıyısına yönelir.

Limanağzı – Boğazcık

Limanağzının bulunduğu yerde başlayan yarımanın boğaz kısmından geçilerek hafif tımanış ardından hafif iniş ile deniz kıyısında ilerleyen Lİkya yolu, beyaz renkli çok sivri taşların olduğu bir kıyıya paralel olarak devam ederek Çoban koyuna ulaşır. Koyun tam doğusundaki tepenin üzerinden tekrar aşağıya inerek Fakderemevkine ulaşır. Fakderenin güneyinde bulunan burnun ucunda, Bodrum müzesinde sergilenen dünyanın en eski batığının çıkarılırken kullanılan yerleşim alanları kalıntıları mevcuttur. Fakderenin bulunduğu koyun doğu ucunda da , eski bir sarnıç ve harabeler mevcuttur. Fakderede yaşayan bekçi evinden , gerekirse içme suyu ihtiyacı karşılanabilir. Yine doğu yönündeki tepeye tırmanarak önce toprak yola, daha sonra yuvarlanmış , karstik kireçtaşlarının olduğu, kızıl toprağın üzerindeki patika izlerini takip edilerek Üzümlü iskelesi denilen , çakıl taşları arasında denizin hemen kıyısında zeytin ağaçları olan bir mevkiye varılır. Sahile paralel devam eden yol, çok sivri ve beyaz mermerle bezenmiş bir koy içerisinde harnup ağaçları altında ilerler. Koyun orta kısmından yukarda görülen harabelere doğru tırmanarak KaleTepe arkeolojik yerleşimine varılır. Buradan sonra Likya yol işaretleri silinmiştir. Kuzeydoğu yönünde hafif bir tırmanış ile iki tepenin arasından bir km civarında devam edilir. Ardından toprak yol ve işaretler ile Boğazcık köyüne varılır.

Likya yolundan ayrılarak paftada görülen Isında arkeolojik yerleşimi görülebilir.

Boğazcık – Üçağız

Boğazcık yerleşiminin girişinden sağa doğru Likya yolundan devam edilmez ise köy içinde yemek, içme suyu ve hatta konaklama imkanı için yerel halk evlerinden faydalananmak mümkündür. Köyün girişinde sağa doğru sapan Likya yolu, tepenin üzerinden sola , Apollonia arkeolojik yerleşiminin bulunduğu tepeye doğru yönelir. Harabelerin olduğu tepenin yamacındaki asfalt yolu kısa bir süre takip ettikten sonra, sağa sapar , taşlık arazilerden bayır aşağı inildikten sonra zeytinlikler arasında kızıl toprakta patikalardan geçerek Aperlai arkeolojik yerleşimine inilir. Harabelerin önündeki lagün ile , Kekova adasının kuzeybatısındaki lagün arasında , bir boğaz boyunca kızıl renkli tarlalardan , harabelere paralel bir şekilde devam ederek doğudaki diğer lagüne ulaşır. Buradan kuzey yönünde, tepenin üzerinde, keyifli patikalardan , büyük ağaçların bulunduğu geniş düzlüklerden geçerek Kekova ve Üçağızı gören bir tepeden aşağı inilir. Üçağızın önündeki Lagünün kıyısına varıldıktan sonra, denize paralel olarak masalsı bir yolda, yuvarlak büyük kayaların arasında , Akdenizde dahi ender görülen bir botanik yapı içerisinde Üçağıza varılır. Üçağızdan Kekova adasına giden tur tekneleri ile bölgedeki arkeolojik yerleşimler görülebilir. Üçağızın merkezinde Teimusa arkeolojik yerleşimi de görüldükten sonra , doğu yönünde deniz Lagününe paralel olarak ilerler.

Simena – Kapaklı – Andriake

Üçağız yerleşiminde meydanın arka tarafından evler arasından toprak yoldan ilerleyen yol, 2-3 km toprak yolda ilerleyerek tershane çıkar. Tersanenin olduğu koy boyunca dönerek , çeşme ve mezarlığı yanından birkaç ev ve tarlaların olduğu düzlüklerin içerisinden devam eder. Yol, bir koya çıktıktan sonra bütün koyu gören harabelerin arasından geçerek kıyıdan ayrılır. Likya yolu patikası,
Kapaklı köyüne kadar hafif çıkışlı olarak gider. Ancak yerleşim içerisinde girmeden , köyün aşağı kısından geçerek tekrar inişe geçerek tekrar deniz kıyısına ulaşır. Çakıllı plajdan Adriake ince bir patikadan sağa doğru devam edilirse, önce bir ahşap köprü, ardından Andriakedeki arkeolojik yerleşimlerden geçilerek karayoluna ulaşır. Buradan, Demre ilçesinin içerisinde St. Nicholas Noel Baba kilisesi görülerek Myra arkeolojik yerleşimine varılır.

Gürses – Demre – Belören

Andriake yerleşiminden önceki Likya yol ayrımından sol-yukarı doğru gidilecek olursa Sura antik yerleşiminden geçen patika, Suradan sonra yine antik merdivenler ile girilen bir kanyonda yükselir. Vadiden yükselen patika, asfalt yol ile birleşerek Gürses yerleşimine paralel olarak zaman zaman çalılık ve dikenlerin arasında devam eder. Myra antik yerleşiminin üzerindeki surlara kadar sürekli olarak sarnıç ve antik yıkıntıların arasında devam eden patika, surlardan aşağıya inerek Myra nın önüne iner.

Andriake nin öncesinde sağdan , (deniz tarafından) devam eden patika ise Andriake antik yerleşimini geçtikten sonra Demre ilçe merkezine kadar asfalt yoldan devam ederek Noel Baba Kilisesi nin önünden geçer ve yine Myranın önünde yukardan inen diğer patika ile birleşir. Demre ilçesinin içerisinde bulunan bu noktadan kuzeye doğru devam edilirse, Demre çayını köprü ile geçer. Köprünün çıkışında, Likya patikası yine ikiye ayrılır :
Soldan giden kuzey rotası, birkaç km sonra asfalttan ayrılarak vadinin duvarında tırmanır. Tırmanıştan sonra birkaç evin olduğu yine asfalt yoldan geçilerek Belören yerleşimine kadar tırmanış devam eder. Belören yerleşimi bitiminde, toprak yoldan değil hemen yanındaki patikadan yine yukarı doğru yükselerek devam eder.

Zeytin – Alakilise – Bonda T.

Belören yerleşiminin çıkışındaki toprak yolun yanındaki patikadan yükselen Likya yolu, geniş bir düzlüğün kenarından geçerek toprak yoldan Zeytin yerleşimine ulaşır. Zeytin yerleşiminden sonra toprak yolda kısa bir süre devam edildikten sonra sağa doğru patikaya yönelir. Bir müddet iniş yapıldıktan sonra köy evlerinin ardından ormana girer. Tepede tekrar toprak yolda kısa bir süre devam edildikten sonra tekrar patika olarak , Alakilise ye kadar iniş yapılır. Alakilise den birkaç km sonra hafif tırmanış ve daha sonrasında da dik bir tırmanış yapılarak , Papaz kayası olarak bilinen arkeolojik kalıntıların altından geçerek dağın başına kadar tırmanmaktadır. Bu noktadan sonra sırtları takip ederek hafif eğimle, orman içi patikalarla aşağıya inmeye başlar. Beymelek önündeki lagünün güzel manzarasıyla oldukça yüksek rakımlardan aşağıya inen Likya yolunun kuzey rotasında , kış mevsimlerinde kar nedeniyle patikaların kapanması sonucunda yürüyüş açısından elverişsiz hale gelmektedir. Bu rotayı takip edecek Yürüyüşçülerin, Belören ile Finike arasında bu iki gün sürecek güzergah boyunca ihtiyaç duyacakları miktarda su taşımaları tavsiye edilir.

Kınık – Yukarı Beymelek – Bonda T.

Pafta 16 da görülen kuzey rotasına alternatif olarak; Myra antik yerleşiminden sonra Demre çayını geçen karayolu köprüsünden sağa yönelen güney rotasından devam edilirse , 1,5 km ilerde Kınık yerleşiminin içerisinden yukarı doğru çıkan asfalt yol boyunca devam ederek bir süre sonra makilik alana girer. Akdenize özgü bodur maki içerisinde 4-5 km boyunca ilerleyen patika, Yukarı Beymelek yerleşiminin içerisinde bulunan Ision harabeleri önünden, köy içerisindeki karayoluna ulaşır.
Güneye, (denize) doğru ilerleyen Likya yolu güney rotası, sahilde anayola çıktıktan sonra doğuya doğru yönelerek lagünün etrafında dolanır. Lagünün, denize açıldığı boğaz kısmının karşısından doğuya doğru yükselen ve birçok arkeolojik yerleşimlerin olduğu Bonda tepesine tırmanan , antik yol üzerinde devam eder. Beymelek, lagün ve hatta Demre ilçesinin panoramik manzarasının olduğu Kaklık tepenin doğusundan devam eden patika, Dinek tepe mevkiinde, kuzeyden gelen kuzey rotası ile birleşerek doğu yönünde Finike ye doğru devam eder.

Bonda T. – Finike – Sahilkent

Bonda tepesinin daha üzerinde Dinek tepe mevkiinde kuzey ile güneyden gelen iki ayrı patika birleşerek , yer yer makilik, çam ormanı ve son yıllarda açılmış olan toprak araç yolları ile kesişerek Finike ilçesine iner. Finike ilçesinden sonra yaklaşık 20 km boyunca denize paralel olarak kumsalı takip edecek olan Likya yolu üzerinde bnelirgin bir yerleşim merkezi olmamakla beraber sahilde yazlık yerleşimler bulunmaktadır. Ancak, yiyecek, su, barınma ve diğer ihtiyaçlar için en uygun noktanın Finike ilçesi olduğu söylenebilir.
Finike ilçesi içerisinde kuzeye doğru giden karayolu ile Lİkya ülkesinin en büyük yerleşimlerinden olan Arikanda arkeolojik yerleşimine yaklaşık 1 saat sürecek araç yolculuğu ile varılabilir.

Finikeden devam edilirse , birkaç km sonra Sahilkent yerlşiminden kuzeye doğru çıkan derenin takip edilmesi durumunda Limyra arkeolojik yerleşimi ziyaret edilebilir.

Sahilkent – Hasyurt – Kumluca

Paftadaki Likya yolunun tamamı, denize paralel olarak kumsal üzerinde ilerler. İstenirse, Lkya patikasında ayrılarak , umluca ilçe merkezine giden karayolu takip edilir ve Arkeolojik Rhodiapolis ve Korydalla yerleşimleri ziyaret edilebilir.

CORYDALLA

Hacıveliler Köyünde bulunan Corydalla, iki tepe ve eteklerine yayılmıştır. Corydalla, Gagai ve Rhodiapolis ile birlikte Likya Birliğinde temsil edilmiş, bu üçlü birliğin en büyük kenti olmadığı halde liderliğini üstlenmiştir.

Kentte 19. Yy. sonu, 20. Yy. başında bazı tespit edilen tiyatro gibi kalıntılardan birçoğu günümüze kadar ulaşamamıştır. Corydalla da, bugün göze çarpan belli başlı eserler hamam, suyolu ile iki Büyük ve Küçük Asar Tepeler üzerinde bulunan sarnıçlar, kaya mezarları, özenle yapılmış bir duvar işçiliği gösteren büyük mozaikli bir yapıdır.

Corydalla, kalıntılarından çok, 1963 yılında yapılan kaçak kazı sonrası çıkartılan ve bir kısmı yurtdışına kaçırılan, Bizans maden sanatında ayrı bir yeri olan definesi ile anılmaktadır.

Mavikent – Karaöz

Paftadaki Likya yolunun tamamı,  denize paralel olarak kumsal üzerinde ilerler. Mavikent yerleşiminin güneyinde sahilde Gagai arkeolojik yerleşim – su kemerleri görülebilir.

Her ne kadar pafta lejantında market veya yerleşim olarak işaret konulmuş ise de, bu paftadaki yerleşimlerin özellikle sahildeki kısmı, yazlık,  tatil amaçlı yerleşimler olup, kış aylarında boş olma ihtimalleri yüksektir. Özellikle yiyecek ve su için market yazın bulunur.

Karaöz – Adrasan

Likya yolu paftalarının yerleşim düzeni dolayısıyla, bu paftada gösterilen Likya yolu, kıyıdan Karaöz yerleşimine ulaşır ve geçtikten sonra toprak yolu paralel olarak buruna doğru devam eder. Bu kısım pafta no:22 de gösterilmiştir. Daha güney kısımda bulunan Gelidonya Feneri nin olduğu yamacı dolanarak tekrar 21. nolu paftada görüldüğü üzere orman içi patikasından Adrasan yerleşimine iner. Adrasan sahilini geçerek sahilin sonundaki dere yatağından yukarı doğru yönelir. Asfalt yol üzerinde , dere yatağı üzerinde pansiyon ve restaurantların bittiği noktada sağa doğru yönelerek Olympos yerleşimine doğru tepeye tırmanmaya başlar.

Adrasan yerleşimi, bu paftada her türlü yiyecek,su ve diğer ihtiyaçların giderilmesi için uygun olan tek yerleşimdir.

Korsan Koyu – Gelidonya Feneri

Likya yolunun bu bölümünde , Karaöz yerleşiminden güneye,doğru yönelen patika, toprak yol üzerinde yarımadanın uç kısmına kadar devam ettikten sonra sola doğru işaret ile ayrılarak, orman içerisinde yükselerek Gelidonya burnu ve fenerini gören bir yamaca ulaşır. Bulunduğu tepenin sırtını takip ederek bir miktar daha yükselen patika, daha sonra orman içerisinde inişe geçerek , güzel bir deniz manzarası ile kıyıya paralel olarak Adrasana doğru devam eder.

22 nolu pafta üzerinde , Melanippe olarak gösterilmiş antik yerleşimin bulunduğu yer (Korsan Koyu) bulunan çeşme dışında hiçbir yerde içme suyu bulunmaz. . MELANIPPE Melanippe Antik Kenti, Antalya İli, Kumluca İlçesi, Mavikent Beldesinde Karaöz koyundan 3 km uzaklıktaki yarımada üzerinde yer alan, Helenistik dönemden itibaren Gagai’nin egemenlik alanındaki küçük bir kıyı yerleşim alanıdır. Kentin önemi, çevresindeki diğer yerleşimlere de hizmet veren korunaklı doğal bir liman olmasından kaynaklanmaktadır.

Adrasan – Olympos 

Adrasan’dan gelen patika, orman içerisinden , Musa dağının kuzey yamaçlarına kadar vadi içerisinden tırmanarak Olympos yerleşiminin etrafından yeniden inişe geçer. Sandal ağaçlarının oluşturduğu peyzaj içerisinde orman içerisinde ilerleyen patika, dere yatağına paralel olarak vadi kenarından Olympos sahil yerleşimine ve Korykos arkeolojik yerleşimine ulaşır.

Patika boyunca, içme suyu kaynağı bulunmaz. Yiyecek, içecek ve diğer ihtiyaçların karşılanabileceği tek yerleşim sahil Olympos yerleşimidir.

Olympos – Çıralı

Olympos sahil yerleşiminde sahile açılan patika, Çıralı sahili boyunca devam ederek Çıralı sahilinin sonuna doğru, doğu ve batı rotaları olmak üzere ikiye ayrılır. Doğudan devam eden patika, denize yakın, düşük rakımda devam ederek koyların etrafından dolanarak Phaselis arkeolojik yerleşimine doğru devam edecektir. Batıdan devam eden patika ise, Ulupınar ve Beycik yönünde yüksek rakımlara yükselerek Tahtalı dağı üzerinden kuzey yönünde yüksek rakımda devam edecektir. Pafta üzerinde, Olympos ve Çıralı yerleşimlerinden her ikisinde de yiyecek, alışveriş ve konaklama imkanı sağlayan tesisler mevcuttur.

Ulupınar Beycik

Chimaira (Yanartaş) tan kuzeye doğru çam ormanı içerisinde ilerleyen Likya yolu patikası (batı rotası) , anayol etrafında bulunan Ulupınar yerleşimi içerisinden geçerek Beycik yerleşimine doğru yine kızılçam ormanı içerisinde yükselişe geçer. Yukarı Beycik yerleşimi yakınlarında ana yola paralel devam ederek, Tahtalı dağının batısında bulunan boğaza doğru dik bir şekilde yükselmeye devam eder.

Paftada, yiyecek için Ulupınar yerleşimi, konaklama, alışveriş gibi ihtiyaçlar için ise yukarı Beycik yerleşimi gereken imkanları sunmaktadır.

Tekirova – Phaselis

Çıralıda ikiye ayrılan Likya yolunun doğu rotası, sahilde muhtelif koyları geçerek Tekirova yerleşimine iner. Kasabanın bulunduğu düzlükte uzunca süre ilerleyerek kuzey yönünde devam ederek Phaselis arkeolojik yerleşimine ulaşır.
Yiyecek, içecek, konaklama ve alışveriş gibi ihtiyaçlar, bu paftada Tekirova yerleşiminden temin edilebilir.

PHASELIS

Antalya İli, Kemer İlçesi, Tekirova sınırları içerisinde yer alan, arkeolojik değerlerinin yanında sahip olduğu doğal güzellikleriyle de dikkatleri çeken Phaselis, İ.Ö.650 civarında Rhodoslular tarafından kurulmuştur. Kent, özellikle Klasik dönemde zengin ve güçlü bir kenttir. Deniz ticaretinden büyük kazanç sağlayan Phaselisliler, kurnazlık ve sahtekarlıklarından dolayı kötü bir şöhrete sahiptir.

Tahtalı Dağı – Yayla Kuzdere

Yukarı Beycik yerleşiminden kuzey yönünde ilerleyen Likya yolu batı rotası, tahtalı dağının batısındaki boğazdan geçerek, asırlık sedir ve ardıç ağaçları ve kar çukurları arasından ilerleyerek ortasında bir evin bulunduğu küçük bir düzlüğe iner. Bu noktaya inmeden önce ayrılan bir patika ile Tahtalı dağının zirvesine erişim mümkündür.

İçerisinde evin olduğu, kışın yüksek karla kaplı, yazın ise ikamet edilen bu küçük yaylada, köy evinin güneyinde, ağaç ovukları arasından akan çeşme ile içme suyu imkanı sağlamaktadır.

Düzlükten Yayla Kuzdere yönünde ilerlemek için Likya yol işaretlerine dikkat etmek gerekir. Nitekim, bölgede başka yürüyüş parkurları ile farklı tabela ve işaretler mevcuttur.

Phaselis – Çamyuva – Kuzdere

Phaselis arkeolojik yerleşiminden başlayarak denize paralel olarak kuzeye ve daha sonra kızılçam ormanları arasında dere yatağından Kuzdere yerleşimine doğru devam eder.
Phaselis arkeolojik yerleşimi ile ilgili bilgiler, 26 numaralı paftada verilmiştir. Bu paftada yiyecek, su ve konaklama için Çamyuva yerleşimi uygun imkanlar sağlamaktadır.

IDYROS

Idyros Antik Kenti hakkında antik kaynaklarda pek fazla bilgi bulunmamaktadır. Carl Ritter, “Phaselis’ten kuzeye doğru gidilince Cap Avova kuzey yamacından Egber mevkiinde antik çağlara ait bir gemici barınağı olan şehrin (Idyros Polis…)” olduğunun söylendiğini yazmıştır. Skylax ise Idyros şehrinin Phaselis (Tekirova) ile Lurnateia (Sıçan Adası) Adası arasında bulunduğunu yazmaktadır. Kipert ise haritalarında kenti, Kemer dağının güneydoğu sahilindeki koyda göstermektedir.

Yayla Kuzdere – Gedelma / Kuzdere – Gedelma Yol ayrımı

Yayla Kuzerede anayoldan ayrılan Lİkya yolu batı rotası , zaman zaman orman , bağ bahçe ve bazen de yollar ile kesişerek Gedelma yerleşimine ulaşır. Phaselis tarafından Kuzdere yerleşimine, oradan da yukarı doğru Kesme Boğazı ve kanyonu içerisinden karayolunu takip ederek Gedelmaya ulaşan Likya yolu doğu rotası ile birleşir. Gedeladan yukarı doğru çıkan asfalt yoldan birkaç yüz metre sonra orman içerisine sapan Lİkya yolu, orman içerisinden Göynük Yaylası yönünde devam eder.
Paftada, yeme içme, market alışverişi gibi ihtiyaçların karşılanabileceği uygun yer Gedelma yerleşimidir.

Gedelma yerleşiminden gelen Likya yolu, Meşeçukuru vb gibi küçük yerleşimlerden geçerek Söğütçük denilen yerleşime ulaşır. Buradaki yerleşimlerin ortak ismi Göynük Yaylası olarak bilinir. Söğütçük yerleşiminden aşağıya yola paralel ve kimi zaman yol üzerinde takip eden Likya yol patikası, yoldan ayrılarak Göynük çayına kadar iner. Bir süre dere içerisinde devam eden güzergah , ahşap merdivenli bir geçişten kısa bir süre sonra dereden ayrılarak kısa bir tepeye tırmanıp inerek başka bir dere havzasından sonra uzun bir tırmanışa başlar. Yürüyüş yönü Göynük Yaylasından aşağıya, kanyona doğru seyreden yürüyüşçüler için burada unutulmaması gereken : GÖYNÜK DERESİ İÇERİSİNDE LİKYA YOLU BELLİ BİR NOKTADA AYRILMAKTADIR. BU NOKTA GÖZDEN KAÇACAK OLURSA ÖNCE SAĞ KOLDAN , DAHA SONRA DA SOL KOLDAN FARKLI İKİ DERE , GÖYNÜK DERESİ İLE BİRLEŞTİKTEN SONRA DERE YATAĞI DARLAŞARAK DAR BİR KANYONA DÖNÜŞÜR. BU KANYON İÇERİSİNDE İPLE İNİŞ İÇİN İSTASYON TESİS EDİLMİŞ OLSA DA, TEKNİK İNİŞ MALZEMESİ OLMAYANLAR İÇİN ÇOK TEHLİKELİDİR. BU KANYONUN , LİKYA YOL GÜZERGAHINDA OLMADIĞI BİLİNEREK HAREKET EDİLMELİDİR.
Likya yolu, dik yamaçları paralel olarak takip ederek, oldukça keyifli bir patikadan inerek Göynük Kanyonu Milli Parkı tesislerin olduğu bölgeye iner. Bu noktadan kuzeye, diğer bir derenin geldiği yönde devam ederek tekrar yükselmeye başlar.

Göynük Kanyonu Milli Parkından kuzeye doğru , vadi içerisinden yükselen Lİkya yol patikası, vadinin sonlarına doğru Sarıçınar dağının zirvesine doğru yönelir.

Dağın eteklerinde stabilize bir yola ulaşarak birkaç hanenin olduğu bir yayla yerleşimi içerisinden geçerek , stabilize yol üzerinde Hisarçandır yerleşimine ; Lİkya yolunun resmi başlangıç noktasına kadar iner.

Bilinmelidir ki, Likya yolu, Likya ülkesinin bilinen doğu taraftaki son şehri olan , Antalya ili Konyaaltı İlçesi Geyikbayırı – Çağlarca köyü civarında bulunan Trabenna arkeolojik yerleşimine kadar devam etmektedir.

Mevcut başlangıç noktası olan Hisarçandır yerleşiminden, Typella arkeolojik yerleşiminden geçen, buradan Sivridağ eteklerinden Trabenna antik yerleşimine ulaşan antik yol kalıntılarının işaretlendirilmesi tamamlandıktan sonra resmi başlangıç noktası, Geyikbayırı yakınlarında bulunan Akdamlar köyüne taşınacak ve haritalar buna göre güncellenecektir.